Najlepsi siatkarze lat 2010-2019

A Maruf, Fabian Drzyzga, De Cecco? Nie w pierwszej piątce. Może to znaczyć, że konkurencja jednak nie była tak słaba, jak mógłby sugerować mój wstęp do oceny rozgrywających, ale także, że konsekwentnie wyżej ocenialiśmy regularność oraz drużynowe i indywidualne obiektywne osiągnięcia niż zdolność okresowego wznoszenia się na porywający, genialny poziom. Czy to do końca uczciwe - nie wiem, wszak takie błyski to sól siatkówki, a do zwycięstwa w turnieju pamiętanym latami czasami wystarczy właśnie taka genialnma seria. Niemniej, lata dwutysięcznedziesiąte pozostawiają pewien mały niedosyt jeśli chodzi o "sypę", ale że pozostawiły one też nową maksymę - że dobry rozgrywający są jak wino, to kilku w młodym jeszcze lub średnim wieku ma wciąż coś do udowodnienia w kolejnym dziesięcioleciu: Gianelli, Drzyzga, Christenson, Brizard, Fernando, D. Kowaliow...

Dziesiątka poprzedniej dekady wygląda moim zdaniem tak:

1. Bruno Rezende (Brazylia)

2. Micah Christenson (USA)

3. William Arjona (Brazylia)

4. Benjamin Toniutti (Francja)

5. Siergiej Grankin (Rosja)

6. Sa'id Maruf (Iran)

7. Luciano De Cecco (Argentyna)

8. Georgi Bratoew (Bułgaria)

9. Simone Gianelli (Włochy)

10. Nikola Grbić (Serbia) 

Miejsce 1. Uwaga, GIGANT! Bruno Mossa Rezende (Brazylia)

Bruno powtórzył drogę wielu wielkich. Gdy był młody, mówiło się: gra, bo trenerem kadry jest jego ojciec. Gdy udowadniał swoje miejsce w tej kadrze, mówiono: w każdym razie, nie jest to zawodnik o umiejętnościach tak wybitnych, jak Ricardo, zagraniczni rozgrywający tamtych czasów jak Zagumny czy Grbić a nawet Raphael. Gdy jego umiejętności już błyszczały na tle innych zawodników świata tak, że nie sposób było tego nie zauważyć, a osiągnięciami reprezentacyjnymi i indywidualnymi zdystansował chyba wszystkich rozgrywających świata, powiedziano: to, że Bruno to jeden z najlepszych "sypaczy" świata to nic nowego... ale i tak chyba nie jest tak dobry jak William...

Miejsce 2. Micah Makanamaikalani Christenson (USA)

Tego zawodnika nie nazwiemy geniuszem - widać, że bardzo dużo przyszło tu przez ciężką, prawdopodobnie kartorżniczą wręcz pracę nad powtarzaniem tych samych elementów - choć nie znaczy to, że odmawiam Christensonowi talentu. W reprezentacji USA po zakończeniu kariery przez Lloya Balla przez jakiś czas szukano kogoś mogącego go zastąpić na pozycji rozgrywającego. W pewnym momencie wydawało się, że krzepnie pozycja innego Hawajczyka - Kawiki Shojiego, jednak wtedy w Lidze Światowej 2014 pojawił się jakby znikąd dwudziestojednoletni Micah, a Stany Zjednoczone funkcjonując jak dobrze naoliwiona maszyneria nie dała nikomu w tych zawodach szans - i w sumie taki poziom i miejsce w kadrze nasz zawodnik utrzymał aż do końca dekady.

To typ rozgrywającego, którego każdy trener chce mieć w składzie (i znajduje to odzwierciedlenie w rzeczywistości - upomniały się o niego najbogatsze kluby włoskie - Lube, Modena): duża powtarzalność i dokładność, wrodzone zdolności techniczne, duża dyscyplina taktyczna, twardość i bardzo dobry atak oraz kiwka. Do tego dochodzi bardzo mocna, powtarzalna zagrywka, zawsze dobre przygotowanie atletyczne, wytrzymałościowe i nienaganna sprawność fizyczna - słowem trudno szukać u niego słabych stron. 

Powyższy opis mógłby sugerować w pełni podporządkowanego celom taktycznym "grzecznego chłopca" - nawet jeśli jest w tym część prawdy, to jest to zawodnik z mocnym charakterem, potrafiący zareagować na wszelkie zaczepki czy próby lekceważenia na boisku.

Przy powszechnym uznaniu i licznym wyróżnieniom indywidualnym, Christenson może mieć pewien niedosyt jeśli chodzi o osiągnięcia drużynowe. Otoczony znakomitymi kolegami przy słabszych personalnie okresach kilku światowych potęg (Włochy, Kuba, a nawet Brazylia i Rosja), na dwóch mistrzostwach świata wygrał tylko jeden brązowy medal, na olimpiadzie podobnie (tie-breaki w półfinałach z Polską i Włochami w meczach, w których zdawali się już przełamywać opór rywala), podobnie w rozgrywkach klubowych można było oczekiwać więcej zarówno w lidze włoskiej, jak i Lidze Mistrzów. Można by obwinić jego kolegów za indywidualne błędy w ataku i powiedzieć, że Christenson ma jeszcze czas, by wejść na sam szczyt - choć może wnikliwi krytycy mogliby próbować wskazać na zbyt jednostajny (choć perfekcyjny) sposób rozegrania w stosunku do np. Rezende, Drzyzgi czy Toniuttiego - może właśnie tej odrobiny szaleństwa zabrakło Amerykanom, by wygrać najważniejsze imprezy?

Jednakowoż wielometrowe przerzuty Christensona są naprawdę przedniej marki, krótkie w parze z Maxwellem Holtem weszły do klasyki siatkówki, a pipe'a tak dobrze jak USA pod kierownictwem Micah nie grała chyba nigdy żadna drużyna świata, może z wyjątkiem Brazylii z najlepszych momentów lat dwutysięcznych. Kolejne lata wciąż powinny należeć więc do niego - właśnie przechodzi do kolejnego potentata, Zenitu Kazań, a za kilkadziesiąt dni kolejna szansa na olimpiadzie.

Trochę dłuższy film powinien docenić umiejętności tego zawodnika:

Micah Christenson - najlepsze akcje

Miejsce 3. Uwaga - geniusz! William Peixoto Arjona (Brazylia)

Określenie geniusz pasuje do niego jak do mało kogo - bo William, może jak nikt inny, potrafił zagrać każdą piłkę z wszystkiego. Kolejny z grupy brazylijskich "dinozaurów", których niezwykłego talentu i umiejętności Świat przy odrobinę mniejszym szczęściu mógł w ogóle nie ujrzeć, ze wzgędu na pozycję w międzynarodowym volleyu, jaką miało pokolenie brazylijskich wielkich. Bo za czasów Williama w reprezentacji Brazylii grali Mauricio Lima i Ricardo Garcia, a potem Bruno Rezende i Raphael: w tej sytuacji niższy wzrost (185cm i tylko 295cm w bloku) stawiał go na straconej pozycji. Choć już w 2005 r. został po raz pierwszy najlepszym rozgrywającyum ligi brazylijskiej, to tak naprawdę wybił się po powrocie z Argentyny do brazylijskiej Sady Cruzeiro, gdy seryjnie zaczął być uznawany najlepszym wystawiającym w klubowych rozgrywkach w Brazylii i Ameryce Południowej, a potem i na świecie; a w 2011 r. miał już 32 lata.

Wielkie sukcesy zatem wreszcie przyszły, potwierdzając tezę, że w ostatniej dekadzie doświadczenie i wyczucie, które rozgrywana wagę jący nabierają przez lata gry są bardziej w cenie niż walory fizyczne, a wystawiający "na centymetry" i potrafiący znajdować nieszblonowe rozwiązania, pozostawiające blok przeciwnika w nieustannej niepewności, gdzie będzie zagrana piłka, są na wagę złota. Trzy klubowe tytuły mistrza świata, a indywidualnie czterokrotna nagroda dla najlepszego rozgrywającego tej imprezy, w tym raz MVP, były ukoronowaniem tych kilku lat, w których William nie miał sobie równych, a europejscy potentaci na czele z Zenitem Kazań pozostawali za każdym razem bezradni w pokonanym polu.

Rzeczywiście, można wpaść w poczucie bezsilności, gdy rozgrywający jest tak wyśmienity technicznie, ma palce tak wyćwiczone, nadgarstki tak plastyczne, a ramiona z tak doskonałą propriocepcją, że jest w stanie zagrywać piłki do każdej strefy wbrew ukierunkowaniu własnej pozycji ciała przy dojściu do piłki. Dodatkowy bonus dla Williama stanowiła jego nietypowa budowa ciała, sprawiająca wrażenie nieco krępej na tle otaczających gigantów i specyficzna, trudna do określenia ale przy tym też analizy motoryka. Wszystko to sprawiało wrażenie jakiegoś krasnala wykonującego magiczne sztuczki, zgodnie zresztą z całkiem słusznie nadanym Williamowi przydomkiem. 

Wspomnieć trzeba też jeszcze właściwą tylko jemu, dziwnie natruralną umiejętność i gotowość do grania do krótkiej sposobem dolnym oraz ukoronowanie kariery reprezentacyjnej znakomitymi zmianami dla Bruno Rezende na mistrzostwach świata w 2018 r., zwłaszcza w meczu z Rosją, gdzie Brazylia była już w dużych tarapatach oraz Serbią, gdzie pojedynczym blokiem na Ivoviciu odebrał przeciwnikom ostatecznie chęć do gry.

 William Arjona - kilka akcji

Miejsce 4. Uwaga - GENIUSZ! Benjamin Toniutti (Francja)

Momentem definiującym postać Bena Toniuttiego, ale też całą reprezentację Francji w europejskiej i światowej czołówce były Mistrzostwa Europy w Danii i Polsce w 2013 r. 

Było już wiadomo, że Francuzi mają całe pokolenie bardzo utalentowanych zawodników, ale to była prawdziwa rewelacja, zupełnie nowy styl: bardzo szybka, niezdominowana atletyką gra (Lyneel, Rouzier...), przy doskonałym przyjęciu z niską parabolą wręcz porywająca, szalone piłki do skrzydłowych na czele z N'Gapethem, brawurowa gra ze środkowymi, wyczucie w obronie - a Toniutti był kreatorem tej gry. Ona trwała i we wielu aspektach potem się rozwijała i gruntowała - podobnmy styl został przeniesiony na "ZAKSĘ" wygrywającą seryjnie polską ligę. Ale jeśli Toniuttiemu nie bez pewnego wahania przybijamy pieczątkę "GENIUSZ", to przede wszystkim za tamto znakomite otwarcie wielkiej kariery - można powiedzieć, że określił wtedy styl epoki.

Mieliśmy duże szczęście, że Benjamin zakotwiczył w polskiej lidze na tak długo i mogliśmy podziwiać jego grę. Był nie tylko najlepszym jej rozgrywającycm, ale w mojej opini na dystansie ostatnich kilku lat najwybitniejszą w niej postacią w ogóle. To on wraz z Pawłem Zatorskim tworzyli kręgosłup drużyny, który przy wymianie "elementów" na pozostałaych pozycjach, a nawet trenerów, pozwalał zespołowi z Kędzierzyna-Koźla wygrywać kolejne mistrzostwa przy niezmienionym stylu gry.A jednak - jednak mam poczucie pewnego niedosytu.

U początku dekady wydawało się, że będziemy mówili o najlepszym, może drugim w hierarchii rozgrywającym naszych czasów, takim zawodnikiem Toniutti jednak nie był. Zaznaczam - mówimy cały czas o czwartym rozgrywającym świata i obok Mariusza Wlazłego, "klejnocie w koronie" Plusligi. Mimo to, w ciągu tych lat Ben okresami jakby popadał trochę w rutynę, dając się naszej lidze trochę "ściągnąć w dół" - o te pół tonu o jakie liga włoska (De Cecco, Rezende, Christenson...) jest lepsza od polskiej i o jakie reprezentacja Francji będąca w formie przewyższała "ZAKSĘ" nawet w najlepszej dyspozycji. Cały czas była to gra lepsza od optymalnego poziomu 99,9% rozgrywających świata, lecz jakby nie już tak porywająca... Osłabił nieco zagrywkę i co istotniejsze, z czasem coraz wyraźniejszy stawał się problem jego zasięgu, nie stanowiącego żadnego problemu w bloku dla wysokich skrzydłowych. Choć dało to pole dla ciekawych rozwiązań taktycznych i pochwał komentatorów, obiektywnie rzecz biorąc jest to po prostu niepowetowan luką, zarówno w klubie, jak i w reprezentacji - gdzie na chwilę został nawet wyparty ze składu przez wyższego Brizarda. Czy to nie dlatego nie upomniał się o niego żaden z włoskich czy rosyjskich klubowych gigantów i czy jednak czegoś nie zabrakło w kluczowych momentach walki o najwyższe cele - jak w meczach reprezentacji Francji na dużych imprezach czy meczach ZAKSY z Lube dwa lata temu, albo przegranym finale ligi z Bełchatowem? 

Powtórzę - ganię tu geniusza za to, że nie jest Mozartem, tylko dlatego, że spodziewaliśmy się jeszcze więcej. Toniutti szybkością rozegrania zdefiniował epokę, a nieszablonowością rozwiązań i piękną wręcz grą przez plecy oraz fantastyczną dokładnością/umiejętnością znajdowania luk w bloku dla swoich atakujących zapisuje się w annałach siatkówki jako punkt odniesienia i niedościgły wzorzec dla wielu.

Tak to wygląda: 

 Benjamin Toniutti - przykłady rozegrania